نشست معرفی و نقد کتاب «زنی از میان تاریکی»

4 آبان 1404

نشست معرفی و نقد کتاب «زنی از میان تاریکی» اثر دشیل همت عصر جمعه دوم آبان ماه سال ۱۴۰۴ در کتاب‌سرو قم برگزار شد. این نشست با حضور محمد جعفرپور، دبیر بخش نوولا در نشر رایبد، و محدثه احمدی، منتقد ادبی، همراه بود و با استقبال علاقه‌مندان به ادبیات نوآر و داستان‌های جنایی روبه‌رو شد. در آغاز، آقای محمد جعفرپور دربارۀ جایگاه دشیل همت در ادبیات آمریکایی و اهمیت بازخوانی آثار او در فضای ادبی امروز ایران سخن گفت. او اشاره کرد که همت یکی از بنیان‌گذاران ژانر نوآر مدرن است و توانسته با زبانی اقتصادی، تند و بی‌پرده، جهانی خلق کند که در آن اخلاق، قانون و بقا در مرزهای تیره‌تری نسبت به داستان‌های کلاسیک حرکت می‌کنند. جعفرپور در ادامه به نقش نشر رایبد در تمرکز بر فرم نوولا پرداخت و گفت که «زنی از میان تاریکی» نمونه‌ای شاخص از روایت کوتاه و فشرده‌ای است که در آن هیچ واژه‌ای اضافه نیست و هر جمله برای پیش‌برد معنا کار می‌کند. در بخش دوم نشست، محدثه احمدی، منتقد و مترجم ادبی، دربارۀ ژانر نوآر و جایگاه دشیل همت در تاریخ این نوع ادبی سخن گفت. او توضیح داد که نوآر نه صرفاً ژانر جنایی، بلکه روایتی از تاریکی درون انسان و جامعه است؛ جهانی که در آن شخصیت‌ها هم قربانی‌اند و هم مقصر، و تصمیم‌های اخلاقی همیشه در سایهۀ ابهام گرفته می‌شوند. احمدی در ادامه به بررسی نقش زن در آثار همت پرداخت و گفت که زنان در داستان‌های او اغلب در مرز میان فریب و فریفتگی قرار دارند؛ نه کاملاً منفی‌اند و نه قربانی، بلکه در ساختار پیچیده‌ای از قدرت و میل عمل می‌کنند. او افزود که همین ابهام، یکی از شاخصه‌های مهم نوآر است و باعث می‌شود مخاطب همواره میان قضاوت و همدلی سرگردان بماند. در بخش دیگری از سخنانش، احمدی به ویژگی‌های قلم دشیل همت اشاره کرد: نثر کوتاه، دیالوگ‌های پرکشش، حذف توصیف‌های غیرضروری و تکیه بر کنش. او تأکید کرد که همت به‌خوبی می‌داند چطور از سکوت، جمله‌های نیمه‌تمام و فضاهای خالی، معنا بسازد. در ادامه، حاضران در نشست دربارۀ فضای اخلاقی و روانی داستان، ساختار روایی، و جایگاه قهرمان در جهان تاریک همت پرسش‌هایی مطرح کردند. برخی به جنبه‌های فلسفی و اگزیستانسیالیستی اثر اشاره کردند و برخی دیگر دربارۀ تأثیر سینمای نوآر بر درک مخاطبان از داستان بحث کردند. تعامل گرم و گفت‌وگوهای عمیق میان منتقدان و مخاطبان، حال و هوایی پویا به جلسه بخشید و نشان داد که ادبیات نوآر همچنان برای خوانندگان امروز تازگی دارد.