سانشوی مباشر

افسانۀ هزار سالۀ بردگی آنجیو و زوشیو، که با داستان سانشوی مباشر اوگای موری در سال 1915 و فیلم کنجی میزوگوچی در سال 1954 شناخته شد، نه‌فقط به‌خاطر پیشینۀ دورودرازش بلکه به‌خاطر سازگاریش با قرن‌ها بازنگری و بازگویی مورد توجه قرار گرفته است‌. با طیب خاطر می‌توان گفت که اگر اوگای موری این افسانه را در قالب نثر امروزی نمی‌ریخت، میزوگوچی داستان سانشو را در هیئت فیلم بازگو نمی‌کرد. سانشوی مباشر رمانس جدایی و میل به رجعت است، میلی که این افسانه را در قرن بیستم به‌سمت دو بازگویی با سبک‌های مختلف سوق داده، یکی سنتی و دیگری مدرن؛ زیرا هر دو، یعنی افسانۀ پریان و ملودرام، در مورد مراحل گذار زندگی افراد در نقش اعضای خانواده، پیش‌فرض‌های مشترکی دارند. همۀ نسخه‌ها از تبعید سیاسی می‌آغازند؛ بنابراین، جای تعجبی ندارد که سیاستْ داستان را در راستای اهداف خود به خدمت گرفته باشد. با اینکه‌ گفتمان عمومی این حکایت را مفید دانسته، اما باید بدانیم که این فقط کشمکش آدم‌ها و دولت‌ها در روایت نیست که داستان را زنده نگه داشته است. جامعۀ متصور اوگای برای اصلاح فقط کافی است چشمانش را باز کند؛ یعنی به تصحیح نیاز دارد، نه برچیدن.